Yurt dışına gitmek isteyen pilotlar öfkeli: Genelge anayasaya muhalif

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) 24 Haziran 2022 tarihinde yayınladığı genelgeyle, Türk pilotların yabancı havayolu işletmelerine geçişi güçleştirildi.

Yeni düzenleme, Türkiye’deki havayolu işletmelerinden ayrılarak yabancı havayollarına geçmek isteyen pilotlara, “vertification” için 6 ay bekleme şartı getiriyor. Pilotların istifa etmelerini yahut yabancı havayolu şirketlerine gitmesini zora sokan, evrak için 6 ay bekleme mecburiliği getiren genelge, dalı hareketlendirdi.

Sözcü gazetesinden Yusuf Demir’in haberine nazaran, bugüne kadar eşine az rastlanır formda tüm pilot sendika ve dernekleri daima bir arada ayağa kalktı. Kararın, Anayasa’yla muhafaza altına alınan temel insan haklarına ve milletlerarası havacılık kurallarına uygun olmadığı vurgulandı.

‘KİMSEYİ ZORLA UÇURAMAZSINIZ’

Kararın pratikte uygulanamayacağı belirtilirken, pilotların bir WhatsApp kümesinde paylaşılan iletilerden biri şöyle: “SHGM’nin pilot gidişlerini engellemek için yaptığı uygulamanın manası yok arkadaşlar. Merak etmeyin. Yabancı bir şirketten kabul aldım, 737 filosu kaptanlığı için… Bugün mailime yanıt geldi. Siz istifa edip gelin biz memleketler arası kuruluşlar aracılığıyla vertification evrakınızı alırız dediler. Sanırım bizim SHGM bağlı olduğu memleketler arası kurumları unutuyor. ICAO, FAA, EASA gibi… Yaptım oldu olmaz havacılıkta. Kimseyi zorla uçuramazsınız…”

SHGM: DIŞ GÜÇLERİN OYUNU, OKÇULAR DORUĞUNU TERK ETMEYİN

Tüm bu kaosun ortasında genelgeyi yayınlayan SHGM’den geri adım beklenirken, pilotları daha da kızdıran bir açıklama geldi. Açıklamada, “Bazı ülkelerin Türkiye’nin havacılık dalındaki yükselişini durdurmaya yönelik çalışmalar olduğunun da şuurundayız. Mevzuyu bu bağlamda değerlendirdiğimizde, Türk sivil havacılığının yükselişinin tıpkı halde devam etmesi hedefiyle okçular doruğunu asla terk etmemenizi sizden özellikle rica ediyoruz” denildi.

HAVASEN: SHGM, THY’NİN BUYRUK ERİ DEĞİLDİR

Türkiye’de pilotları ayağa kaldıran bu süreci HAVASEN Lideri Kaptan Pilot Seçim Seçkin Koçak, mevzuyla ilgili şu tespit ve değerlendirmeleri yaptı:

KOLTUKTA OTURMAKLA OLMAZ: Herkesin kanunların verdiği yetkileri kullanıp yerini belirlemesi gerekir. Sivil Havacılık Genel Müdürü, Türk Hava Yolları’nın buyruk eri değildir. Yahut sivil bir şirketin buyruk eri değildir. THY’nin taleplerine nazaran karşılık vermeleri yanlışsız değildir. Devlet kurumudur. Otorite olarak sivil havacılığı yönetmek zorundadır. Pilot açığına tahlil bulması gereken kurum Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’dür. Ulaştırma Bakanlığı’dır. Koltukta oturmakla olmaz o işler. Oturup çalışmak lazım. Program belirlemek lazım. Şirketlere misyonlar vermek lazım. Sivil Havacılık bütün ülkelerde bu türlü yürür.

DİYALOGLA ÇÖZÜLEBİLİRDİ: Alınan kararlar bilhassa gençlerin ülkeye inancını zedeliyor, gelecek umutlarını yok ediyor. Öteki ülkeler üzerinden tahlil bulmalarına neden olacak, en kıymetlisi bu. Diyalogla bu problemler çözülebilir.

SHGM BEN SENİN LİSANSINI VERMİYORUM DİYEMEZ: Hiçbir ülke sana kimliğini vermiyorum, diplomanı vermiyorum diyemez. Biz Sivil Havacılık’tan lisansımızı istiyoruz. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün personel patron ilgisini düzenlemek üzere bir yetkisi yok. ‘Ben senin lisansını vermiyorum’ deme hakkına sahip değil.

ANAYASAYA AYKIRI: SHGM’nin düzenlemeye kalktığı alan kendi dışında bir alan. Siz temel hukuk kurallarına uymak zorundasınız. Sivil Havacılık olarak doruktan inmeci bir tutumla oturuyorsunuz. Hukuk nosyonunuz yok. Havacılıktan aslında bihabersiniz ve bu türlü bir karar alıyorsunuz. Düzenlemeye çalıştığınız mevzu Anayasamıza da alışılmamış. Temel insan hakları açısından sıkıntılı… En antidemokratik ülkelerin bile düşünemeyeceği bir tahlil usulü.

DÜNYADA PİLOT ISTIRABI VAR: Bunun dışarda görünümü nasıl olur… Yurtdışında pilot açığı olan ve sıkışan havayolu şirketleri var. Diyelim Türkiye’den 20 pilotla mutabakat yaptı. 20 pilot da şirkete diyor ki, “SHGM bize 6 ay müsaade etmiyor.” Pekala pilotların gittiği ülkenin sivil havacılık otoritesi olan kurum ne diyecek. Dünyada şu an pilot problemi var. Bir tane kaptanın bile bedeli çok fazla…

YABANCI ŞİRKET BU KARARI UYGULAMAYACAK: Adam pilot sorununu gidermek için senin aldığın bu keyfi kararı uygulamayacak… Ne yapacak. Bir biçimde kendi ülkesinin şirketinin sorununu çözecek. Öbür bir metot bulacak. Pilotların lisansı var aslında, bunu biliyor. Simülatöre çağırıyor, kendi araştırmasını da yapıyor. “Verification letter” olmasın, gerek yok diyecek. Bu bir evrak sonuçta.

GÜVENİLİRLİĞİNİZİ KAYBEDERSİNİZ: Sizin güvenilirliğiniz sarfiyat, kredibiliteniz masraf. Yani dışarıdan bakıldığında durum budur. Siz istediğiniz kadar bu türlü bir uygulama yapmaya çalışın. SHGM’nin aldığı bu karar hukuka, kanunlara uygun değil ve birebir vakitte anlamsız.

20 YILDIR HİÇBİR ŞEY YAPMADILAR: Amerikan Havacılık Otoritesi FAA’in son 5 yılda yaptıklarına bir bakın… Adamların aldığı kararlara, düzenlemelere şirketlerle pilotlarla görüşmelerine, gereksinim tespitine bakın… Yanına da bizim SHGM’yi koyun. Bırakan son iki seneyi son 10 seneye 20 seneye bir bakın. Yaptıkları hiçbir şey yok.

PİLOT KRİZİ OLACAĞI BELLİYDİ: 10 yıldır Türkiye’de bir pilot krizi olacağı aşikâr. 2011 yılında THY içindeyken “Pilot krizi var” diye yazdığım mailler var. Genel Müdüre vs. Herkes yattı yattı. Sonra diyorlar ki elimizdekiler gitmesin bari… Kardeşim sorunu sen kangren haline getirdin artık diyorsun ki zoraki gayri yasal tedbirler alacağız.

YABANCI PİLOT SİYASETİ YANLIŞ: Yıllarca gelecek planlaması yapılmadı. 83 milyon insan içinden pilotlar, kaptan pilotlar yetiştirilmesi için bir vizyon ortaya konulmadı. Yabancı pilotlar getirildi. Düzgün bir planlamayla kendi pilotlarımızla yürüyebileceğimiz, hatta Almanya, Yunanistan üzere yurt dışına pilot ihraç ederek milyonlarca dolar gelir sağlayacağımız bir havacılık sistemi kurabilirdik. Lakin Türk pilotlar işsiz beklerken yabancılar uçtu.

PİLOTLARIMIZ GİTMEK İSTEMİYOR: Bu sorunu çözmenin yolları var. Sen bir program yap. Bizim pilotlarımız gitmek istemiyor. Fakat bir sistem, bir kural olması lazım. Kurallara uyulmamasından, mobbingden, şirketlerin hallerinden beşerler, gençler kaçıyor. Bunu çözsün Sivil Havacılık… Otorite olarak taahhütte bulunsun, beşerlerle diyaloğa girsin bu iş çözülür. Ancak bu türlü çözülmez.

KARARDA ISRAR EDİLİRSE DAVA AÇACAĞIZ: HAVASEN olarak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne genelgeyle ilgili görüşlerimizi ve itirazlarımız yazdık. İptalini istedik. Bilgi için Cumhurbaşkanlığı, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı’yla da paylaştık. Israr edilmesi durumunda yargı yoluna gideceğimizi de açıkça vurguladık.” (HABER MERKEZİ)