Site icon Haber Gündemleri

Tarım Bakanı Rize’yle Sri Lanka’yı mı karıştırdı

Çay üreticilerinin mağduriyetinin olmadığını söyleyen Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli’ye Rize’den yükselen reaksiyonlar devam ediyor.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan’ın, çayda yaşanan sıkıntılara ait soru önergesine verdiği karşılıklara bir reaksiyon de Çayın Avukatı Remzi kazmazdan geldi.

“Tarım Bakanı Rize’yle Sri Lanka’yı karıştırmış olmalı” diyen Av. Remzi Kazmaz, çayın ve çay üreticilerinin kronik meselelerini şöyle sıraladı:

KAÇAK VE İTHAL ÇAY RİZE’DE

“Eskiden Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaygın olarak tüketilen kaçak çay, çayın başşehri Rize’ye kadar geldi. Kaçak çay sorunu Ak Parti devrinde de giderek büyüyor ancak durdurulamıyor.

Türkiye’de sadece 2012 yılı içerisinde yakalanan kaçak çay ölçüsü 2.000 tondur. Yakalanmayanlar ile birlikte bu ölçünün 35.000 – 40.000 ton aralığında olduğu düşünülmektedir. Bilhassa İran’dan getirilen çaylar, Türkiye’deki çay piyasasını yerli firmalar açısından daraltmakta ve hedeflenen gelirlere ulaşma noktasında sıkıntılar yaratmaktadır. Bunun dışında işletmelerin kaçak çay olarak isimlendirilen İran çayının daha acı ve keskin tadını elde etmeye çabalamamaları, bu manada müşteri taleplerine yanıt verememeleri de satış gelirlerinde olumsuz tesirler meydana getirmektedir.

Tırlarla Rize’ye getirildiği kaza sonucu ortaya çıkan ithal çaylar hala gizemini koruyor. İthal çaylar ulusal içeceğimiz Rize çayını tehdit ediyor.

TAKVİYELER BÖLÜMDE İSTENEN ETKİYİ OLUŞTURMUYOR

Siyasetçilerin ÇAYKUR’u ve yaş çay üreticilerini yıllardır rant aracı haline getirmiştir.

Sayın Bakan, daima çay üreticisine yapılan dayanaklardan bahsediyor. Bu dayanakların kesimde istenen etkiyi oluşturmadığı bilimsel raporlarla sabit. Dayanakların sürdürebilir bir çay bölümünün sağlanabilmesi için ulusal bir eser statüsünde kıymetlendirilerek kalkınma planlarında bölgenin kalkınması ve gelişmesi ismine gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

YURTDIŞINDA DEVLET TAKVİYESİ YÜZDE 50’NİN ÜZERİNDE

Yurtdışında yaş çay 12 ay hasat edildiği, personellik ve öteki girdiler ucuz olduğu ve yaş çaya % 50’nin üzerinde devlet dayanağı sağlandığından üretim maliyetleri bize nazaran çok daha düşüktür. Bu durum piyasadaki fiyat rekabetinde dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır.

ÇAYKUR’un üreticiye uyguladığı günlük yaş çay alım kotası da üretici için değerli problemlerden biridir. Belirlenen kotanın üzerinde çay satmak isteyen müstahsil (üretici), özel bölüm işletmelerine yönelmektedir. Lakin özel kesim çay işletmeleri bu durumu fırsata çevirerek ÇAYKUR’un belirlediği yaş çay fiyatının daha altında bir fiyatla alım yapmaktadır. Topladığı yaş çayı satmak zorunda olan üretici, daha düşük bir fiyatla çayını özel kesime satmaktadır.

Çay müstahsillerinin yaşadıkları bir öbür sorun ise yaş çayın ÇAYKUR’a ilişkin çay alım yerlerine ulaştırılmasıdır. Her köyde bir ya da iki alım yerinin olduğu varsayıldığında müstahsilin bilhassa uzak alanlardan yaş çayı alım yerlerine ulaştırması daha güç bir hal almaktadır. Bu sorunun aşılabilmesi için müstahsil hammaddeyi ya sırtında – kilometrelerce uzaklıktan – taşımakta ya da ekstra bir maliyete katlanmak suretiyle özel taşıma araçları kiralamaktadır.

ÇAY İŞLETMELERİNİN KARŞILAŞTIĞI PROBLEMLER

Çay işletmelerinin yaşadığı temel üç sorun; üretim maliyetlerinin yüksek oluşu, piyasalarda meydana gelen sakinlik ve vakit zaman kuru çay satış fiyatlarında global çapta ortaya çıkan düşme eğilimleri olarak sıralanabilir.

Türkiye özelinde, çay işletmelerinin meselelerinin başında, dünyadaki çay üretiminin bilakis, yaş çay toplama faaliyetinin yıl boyunca yapılamaması gelmektedir. Devirler prestiji ile yapılan yaş çay hasadı, hammaddenin her an elde edilememesine neden olmaktadır. Bu durum, hem yaş çay alım fiyatlarını etkilemekte hem de üretim vaktini makul aylara (Mayıs – Haziran – Temmuz – Ağustos – Eylül – Ekim) sıkıştırmaktadır. Bu durum işletmelerin epeyce yüksek ölçüde mamul stoğu bulundurmalarını zarurî kılmaktadır. Artan stoklama maliyetlerinin yanı sıra elde edilen kuru çayın stoklama boyunca nemlenmesi, çayın kalitesinde de olumsuz tesirler meydana getirmektedir.

HASAT ÖLÇÜSÜ DÜŞÜYOR

Çay müstahsilinin yaşadığı problemlerin başında, üretici başına düşen arazi genişliğinin daima azalması gelmektedir. Bilhassa miras yoluyla bölünen çaylıklar üreticileri tatmin edebilecek gelirin elde edilmesinin önündeki en büyük mahzur. Bölünen çaylıklardan ötürü hasat ölçüsü düşmekte ve elde edilen gelir istenen düzeylerin çok altında kalmaktadır.

ORGANİK ÇAYA GEÇİLMELİ

Sürdürülebilir Çay tarımına yönelik organik tarım ve güzel tarım uygulamaları üzere programların hayata geçirilmesi ve yaygınlaştırılması koşul.

Günümüz muhtaçlıklarını karşılamayan çay kanunu bir an evvel çıkarılmalı.

Hibya Haber Ajansı

Exit mobile version