VakıfBank Kültür Yayınları “Seküler Çeviriler” isimli kitabı Türkçe’de birinci defa okurla buluşturuyor. Aktif çalışmalarıyla dünyaca tanınan antropolog Talal Asad yapıtında, çağdaş Batı kanısının seküler bir lisana sahip olduğunu, bu nedenle inançların, etik ve politik görüşlerin lisanını yorumlamada zorluklar yaşadığını söylüyor.
VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) dünyaca ünlü antropolog Talal Asad’ın son yapıtı “Seküler Çeviriler: Ulus-Devlet Çağdaş Benlik Ve Hesapçı Akıl”ı yayımlıyor. Türkçe çevirisi Ferit Burak Aydar tarafından yapılan kitapta Asad, çağdaş Batı medeniyetinin geliştirdiği seküler lisanın, asırlarca evvel ortaya çıkan inançların ve görüşlerin lisanını yorumlamadaki kusurları ve başarılarına dikkat çekiyor.
Kitabında devletler ve kapitalizmin lisanının olmayacağına dikkat çeken Asad, incelemesini sürdürürken Ludwig Wittgenstein, Walter Benjamin, Jakobson, Gramsci ve Descartes üzere değerli düşünürlerin görüşlerine atıfta bulunuyor.
Sekülarizm, İslam, Hıristiyanlık…
1932’de Suudi Arabistan’da dünyaya gelen Talal Asad, 1968’de Oxford Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. Bilhassa sekülarizm, İslam, Hıristiyanlık ve gelenek tartışmaları üzere alanlarda gerçekleştirdiği akademik çalışmalarıyla bilinen Asad’a nazaran; insanın nereden geldiği ve kolektif ömrünün bizlere ne yaptığı tam olarak belirlenemediği surece, kendimizi soyutlayıp onun dayattığı davranış ve niyet sonlarının ötesine geçemeyiz… Asad, son kitabı “Seküler Çeviriler” için ise şu satırları kaydediyor: “Kaç vakittir üzerine düşünmeye çalıştığım bir bahis olan sekülerliğin tabiatı hakkında, birbiriyle irtibatlı üç deneme biçiminde sunulmuş bir araştırma, bir keşif gayretidir.”
Tersliklerle inceleniyor
Kitabında, sekülarizmi anlamanın en güzel yolunun dolaylı yaklaşım olduğunu söyleyen Asad, “Düz bir çizgi, şeyleri araştırıp keşfetmenin her vakit en faydalı yolu değildir, çünkü bu çizgi, yalnızca uç noktasının bilindiğini değil, başlangıç noktasından bitiş noktasına kadar en kısa yolun da her vakit en düzgünü olduğunu varsayar. Bu nedenle, elinizdeki kitapta, sekülarizmin liberal demokratik devletlerin bağlı olduğu varsayılan soyut bir eşitlik ve özgürlük prensibinden ibaret olmayıp, fakat yakınlıkları ve çakışmaları dışlayarak terslikler yaratan birtakım hassaslıklar (hissetme, düşünme ve konuşma tarzları) da olduğunu tanıyarak açık, spekülatif bir biçimde ilerlemeye çalıştım. Tahminen de en değerli hassaslık, insanın ‘hakikat’e direkt erişim imkânı olduğu inancıdır” diyor.
Eşitliğin birtakım muğlaklıkları var
Kitabının birinci kısımda, liberal devlet ve toplumda ‘eşitlik’ olarak çeviri edilen ve bir politik ideoloji olarak sekülarizm için can alıcı olan tabirin kimi anlaşılması güç tabirlerini yorumladığını belirten Asad, liberal eşitliğin Hıristiyanlığın birinci devrinden miras kaldığı argümanını, dinden dinsizliğe çeviri hakkındaki birtakım fikirleri odağa alarak inceliyor. Asad, kitabının ikinci kısmında, çevrilemezlik sıkıntısını pahalandırıyor ve bireylerin his, niyet ve davranışlarını aksiyona geçiren gelenek ve ritüel yoluyla, kimi antropologların verdiği isimle şuurlu çevirinin kimi taraflarını analiz ettiğini söz ediyor. Asad şöyle devam ediyor: “Bu çevirinin gerçek bir şahsi benlik ile toplumsal açıdan bariz bir benlik ortasındaki ayrıma dayanmadığında ısrar ediyorum ve bu çeviri cinsini, sayılara çeviriyle kıyaslayıp aykırılığını gösteriyorum. Üçüncü kısımda, ahlaki/siyasi bir kavram olarak biricik, kendi kendini yöneten aracının (özsel benlik denen şeyin), ‘gerçek’ benliğin kamusal alandaki sunumuyla bağında niyetlerini okumak konusunda hangi açılardan kesinsizlikler oluşturduğunu ve istatistiki hesaplamanın, nasıl olup da toplumsal gerçekliğin objektif bir çevirisi ve gelecekteki sorunları çözüp geçmişten miras kalan pürüzleri kaldırmanın akli bir aracı olarak görülmeye başlandığını irdeliyorum.”
“Amacım suçlamak değil”
Asad’ın kitabının odağında çeviri fikri yer alıyor. Asad, “Çünkü her ne kadar ‘çeviri’nin manası, her bir etkileşim ve hareket örneğinde birebir olmasa da geleceğe dair kesinsizliklerin yanı sıra fikirlerin geçmişten transferi ve bedenselleşmiş pratiklerin mirası da, karşılıklı anlayış ve etkileşim için elbette temel niteliktedir… Lakin benim derdim, kimin suçlanması gerektiğini (modernlik mi, Avrupa medeniyeti mi, insanlık mı) saptamak değil, bizi felakete götürebilecek olan lisanları ve ömür biçimlerini saptamanın bariz bir muhtaçlık olduğunu vurgulamaktır” diyor.
KÜNYE
Yayınevi: VBKY
Kitabın ismi: Seküler Çeviriler Ulus-Devlet Çağdaş Benlik Ve Hesapçı Akıl
Muharrir: Talal Asad
Mütercim: Ferit Burak Aydar
Sayfa sayısı: 256
Fiyatı: 30 TL
Hibya Haber Ajansı