Macaristan’da vergi artışı protestoları nedeniyle aksiyoncular Budapeşte’de ana caddeleri ve kimi köprüleri trafiğe kapattı.
BBC’den Tarık Demirhan, Budapeşte’de binlerce kişi katıldığı hareketlere ait izlenimlerini aktardı. Buna nazaran, Macaristan’ın başşehri Budapeşte’de vergi kalemlerindeki değişiklikler nedeniyle evvelki gün başlayan şovlar dün de devam etti. Binlerce gösterici bugün gün kentin merkezindeki ana caddeleri ve birtakım köprüleri trafiğe kapattı. Şovların bugün de sürmesi bekleniyor.
Budapeşte’de ana arterlerin, tramvay çizgilerinin kesişme noktası olan Oktogon Meydanı göstericilerin işgali altında kaldı, kentte trafik bütün gün felç oldu. Akabinde göstericiler akşam saatlerinde Başbakanlık Konutu’na yürüdü. Başbakanlık sıkı polis kordonuyla korundu. Polis sabaha karşı kimi göstericileri gözaltına aldı, yolları trafiğe açtı.
Dün şovlara paralel olarak hükümet de savaş durumu, ekonomik dertler ve güç sıkıntıları üzere mevzuları gündemine aldığı bir kriz toplantısı yaptı fakat bu inanılmaz kabine toplantısında yeni vergi düzenlemeleri tekrar ele alınmadı.
Parlamentodan süratle geçirilip Pazartesi günü yürürlüğe konulan yeni düzenlemeler; en küçük, tek kişilik şahıs şirketlerinin faaliyet biçimlerinde ve çalışma şartlarında birtakım değişiklikler getiriyor.
Öncelikle vergi kalemlerini arttıran düzenleme 450 bin kişiyi ilgilendiriyor.
Hükümet, yeni vergi düzenlemesiyle aslında bütçe açığını bir ölçüde kapatmayı hedefliyor.
Analizler Macaristan iktisadında işlerin yolunda gitmediği sinyallerinin bir müddettir hükümet tarafından da alındığına işaret ediyor.
‘PARA ÜNİTESİ PAHA KAYBEDİYOR’
Ülkede yıllık enflasyon yüzde 12’ye yükseldi. Macaristan Merkez bankası daima faiz artırıyor ve en son müdahale ile siyaset faizi yüzde 9,5’a yükseltildi. Macar Forinti bir müddettir süratli kıymet kaybediyor. Euro/Forint kuru yılbaşından bu yana 350’den 412’ye yükseldi. Forint’in kıymet kaybı ekonomistleri kaygılandırıyor. Hükümet iktisattaki sorunların kaynağının bölgedeki savaş ve Rusya’ya karşı uygulanan ambargolar olduğunu savunuyor.
Muhalefet ise dünyadaki ekonomik kahırların varlığını kabul etmekle birlikte, Macar ekonomisindeki sıkıntıların temel nedeninin hükümetin popülist uygulamaları olduğunu argüman ediyor. Örneğin, Macaristan’da OHAL kapsamında büyük şirketlere özel ek vergiler getirildi, ‘Hane Fonu’ ve ‘Savaş Fonu’ kurulacak.
ORBAN NEDEN OHAL İLAN ETTİ?
Krizi ortaya çıkaran nedenler konusunda hükümet ve muhalefet ortasında farklı yorumlar olmakla birlikte, hükümet de dahil olmak üzere siyasi yelpazenin tüm kanatları Macar iktisadına taze mali kaynak gerektiği konusunda hemfikir.
Hükümet, Avrupa Birliği’nin (AB) Macaristan’a “hukuk devleti eksikliği” nedeniyle yılbaşından bu yana ödemeyi kestiği fonları alabilmek için geçen hafta AB ile mutabakata hazır olduğu konusunda bir açıklama yaptı.
Bu, AB’nin ön şart olarak öne sürdüğü kimi unsurların Macar hükümeti tarafından kabul edilebileceği manasına geliyor. Bu önkoşullardan en kıymetlisi de Avrupa Kamu Savcılığı’nın Macaristan’da soruşturma yapabilme yetkisine sahip olması. Macar hükümeti daha evvel ulusal egemenliğe ziyan vereceği gerekçesiyle buna karşı çıkıyordu. (KAYNAK)