Hayalindeki meslek için tercihte yapılması gerekenler

Adeta bir kurgunun içindeki rolleri paylaşmışçasına üniversite imtihanına hazırlanıldı. İmtihanın tarihi, mevzu dağılımı, korona önlemlerinin yeterliliği üzerine bitmeyen tartışmalar ortasında imtihan gerçekleşti. Ve artık daima birlikte imtihan sonuçlarının açıklanmasını bekliyoruz.
Gelecek üzerine herkesin bir kelamının olduğu, meslekler ve kısımlar hakkında yargıların havada uçuştuğu, anne babaların kendi yarım kalmış kıssalarını tamamlatma uğraşlarının yaşanacağı olağan bir tercih periyodu bizi bekliyor. 2020 üniversite imtihan hazırlığı ve imtihanı nasıl farklı yaşandıysa tercihler de korona gündeminden bağımsız olmayacak elbette. Bu yıl bilhassa “seneye daha yeterli hazırlanabilirim” fikri her yıldan daha fazla tartışılacak, ertelemek üzerine gidilecek, kent seçimleri, yerleşke imkanları çok daha fazla gündemde olacak. Gençler kendilerini gerçekleştirebilmek için bu gündem unsurlarının her birinden süratlice uzaklaşmalılar. Onların tutunmaları gereken daha sağlam bir şey var. Hayalleri. O hayallere ulaşmak için yapılması gerekenlere sırayla bakalım.
- “Daha güzel çalışabilirdim, keşke daha güzel hazırlansaydım” diyerek vahlanırken şunu unutmamak gerekir ki daha güzelini bulunduğun şartlarda gerçekleştirebilseydin yapmış olurdun. Sahip olduğun potansiyelle, süreci yönetme hünerinle, imkanlarınla, kaygınla baş etme gücünle bu sonuca ulaştın, sonucu kabul et.
- Bir daha hazırlanmak elbette mümkün lakin mezuna kalanların yalnızca üçte biri puanını yükseltebiliyor. Kalanların yarısı tıpkı puanı alırken yarısı daha makus bir sonuç elde ediyor. O halde daha kötüsünü yapmanın mümkün olduğunu bilerek bu yolu denemeye karar vermelisin.
- İmtihan sonuçları açıklandığında elde ettiğin puan ve sıralamayı referans alacaksın lakin üniversitelerin 2019 taban puanlarının içinde kaybolma. Daha yüksek puanlı bir yere yerleşmek için uğraş vermek yerine, istediğin programa yerleşmeyi amaçla. Üniversiteleri puanlarından bağımsız değerlendir. Taban puan sıralamaları üniversitelerin bedelini göstermez.
- Kısım mü seçmeliyim üniversite mi sorusunun yanıtı: Her ikisini de seçmelisin. Yalnızca kısma bakma o kısmı sahip olduğun imkanlar dâhilinde en âlâ hangi üniversitede okurum diye araştır.
Geleceğin mesleği yok, geleceğin insanı var
- Devlet mi vakıf üniversitesi sorusundan kurtul, üniversiteleri akademik takımları, lisan öğrenme imkanları, yerleşke ömürleri, iş dünyasıyla münasebetleri ve özgürlük alanlarına nazaran sınıflandır.
- Gelecekte nasıl bir dünya beni bekliyor yerine gelecekte ben nasıl bir insan olacağım sorusunu sor. Geleceğin mesleği yok, geleceğin insanı var. O insan olabilmek için bugün atacağın adımlar çok değerli.
- Tercih yaparken anne babanın yarım kalan kıssalarını, onların hayallerini gerçekleştirmek için çabalama. Bu senin öykün ve senin hayallerin. Lakin anne babanın fikirlerini dinlemeden reddetme, unutma seni çok güzel tanıyorlar.
- Yeteneklerini objektif olarak değerlendir, bu hususta ne mütevazı ol ne de gerçeklikten uzaklaş. Bu ortada “İnsan isterse her şeyi başarabilir” telaffuzunu fazlaca duyacaksın. Bu telaffuzun yerine “İsteklerimiz için sonuna kadar uğraş etmeliyiz ancak bazen başaramayabiliriz de, hayatta kazandıklarımız kadar kaybettiklerimiz de bizi biz yapar.” diyerek yola çıkabilirsin. İsteklerinize yeteneklerinize, hayallerinize, uygun işler yapabilmek için “Ne iş olsa yapmam” de.
- Yetenek; aşikâr bir eğitimden yararlanma gücünüzdür. Hangi eğitim programında başarılı olabileceğinizi gösterir. Yetenek, meslekteki başarınız etkileyen etkenlerden biridir ve temel gerekliliktir. Seçtiğiniz mesleğin gerektirdiği azami yetenek seviyesine sahip değilseniz o meslekte başarılı olmanız beklenemez. Bunun yanında sahip olduğunuz yeteneklerin kapasitesinin altında bir yetenek seviyesi gerektiren mesleğe yöneldiğinizde meslekte doyum sağlamanız mümkün olmayacaktır. Yeteneklerini, belirle!
- Yetenekler, hangi eğitim programında daha başarılı olabileceğinizi gösterirken; ilgiler, hangi alanlarda hangi faaliyetlerle uğraşmaktan zevk duyacağınıza işaret eder. İlgileriniz, yetenekleriniz ile bağlantılıdır. İlgi duyduğunuz alanlar, çoğunlukla yetenekli olduğunuz alanlardır. Seçtiğiniz alanın ilgi alanınızda olup olmadığı ve seçeceğiniz mesleğin, beşerlerle diyalogu, onları yönetmeyi, yönlendirmeyi, onlara hitap etmeyi yahut yardım etmeyi mi gerektiriyor, yoksa beşerlerle değil de nesnelerle uğraşmayı mı gerektiriyor sorularına karşılık aramanız ve edebiyata, müziğe, hoş sanatlara karşı olan ilgilerinizi de belirlemeniz gerekir. İlgi duyduğunuz, hoşlandığınız şeyleri severek yaparsınız. İlgi duymadığınız bir faaliyete yönelmeniz hem mesleksel doyumunuzu, hem de başarınızı olumsuz istikamette tesirler. İlgilerini belirle!
- Yetenek ve ilgilerinizin belirlenmesinin akabinde meslekten beklentilerinizi tanımlamanız gerekir. İş bedelleri, meslekte nelere değer verdiğinizi, mesleksel faaliyetin sonunda elde etmek istediğiniz imkanları gösterir. Çıkar, üretken bir kişilik yapısı, liderlik, yeteneğinizi kullanma, işbirliğine uygunluğunuz, ün sahibi olma isteğiniz, toplumsal statünüz, nizamlı hayat beklentiniz, değişiklik üzere iş kıymetleriniz vardır. İş kıymetlerini belirle!
- Meslek seçiminde isabetli karar verebilmeniz kişilik özelliklerinizi çok düzgün tanıyıp bu özellikleri gerektiren alan ve mesleklere yönelmenize bağlıdır. Bireylerin çok farklı kişilik özellikleri vardır. Atak, girişken, utangaç, uysal, hırslı, idealist, hayal gücü varlıklı, realist, mantıklı, hudutlu, kendi başına buyruk, alçak istekli, sistemli, kurallara bağlı vb. çok çeşitli kişilik özellikleri bulunur. Sayılan bu özelliklerden hangisine sahip olduğunuzu bilirseniz, seçiminizi bu doğrultuda yaparsınız. Kişilik özelliklerini belirle!
- Tanınan olanın peşinde koşmak yerine isteklerinin ve hayallerinin peşinden koş!
Hibya Haber Ajansı